Nemesis Operasyonu ( Nemesis gortsoghut'iun), Ermeni Devrimci Federasyonu (Taşnak Partisi) tarafından Ermeni Kırımı'ndaki rollerinden ötürü bir dizi eski Osmanlı siyasi ve askeri liderinin yanında Eylül Günleri ile suçlanan Azeri siyasetçilere de karşı 1920 ve 1922 arasında gerçekleştirilmiş bir dizi suikastten oluşan bir gizli operasyondur.1 Şahan Natali ve Karekin Pastırmacıyan, operasyonun başındakilerdir.2 Operasyon adını Yunan mitolojisindeki intikam tanrıçası Nemesis'ten almıştır.3
Operasyonun bir parçası olan ve en çok bilinen suikast, Mart 1921'de Berlin'de Talat Paşa'nın öldürülmesidir.
Saldırıların yapılması fikri ilk olarak Ermeni siyaset adamı olan Şahan Natali tarafından 1919 yılı Ekim ayında Erivan'da yapılan Taşnaksutyun Partisinin 9. kurultayında gündeme getirilmiştir.
İlk olarak Kırım'a katkısı olan yaklaşık 650 kişinin listesi çıkarılmıştır. Bu liste içerisinde 41 kişi, "ele başı" kabul edildi. Saldırı operasyonunu yönetmek için özel bir birim oluşturuldu ve tüm yetki bu birime bağlandı. Birimin yöneticisi olarak Ermenistan cumhuriyetinin ABD'deki elçisi Pastırmacıyan Karekin Efendi seçildi. Bunun yanı sıra saldırı birimine finansal destek sağlaması amacıyla özel fon oluşturuldu. Fonun amacı örgüte sağlanacak lojistik destek için para toplamaktı. Fonun ilk yöneticiliğine Saan Satçaklyan seçildi. Örgütün aynı zamanda yasal bir dernek şeklinde çalışan ikinci bir birimi daha kuruldu çoğunlukla kooperatif statüsünde çalışacak olan birim çeşitli bölgelerde yapacağı yardım balolarında eğitim ve hayır işleri adı altında para toplayacak el altından örgüt fonuna kaynak aktaracaktı. Kooparatifin sorumluluklarına ise Şahan Natali ve Grigor Merdyanov getirildi.
Örgütün ulusları alanda istihbarat toplaması için kendini Türk gibi gösteren Graç Papazyan, dış ilişkilerden sorumlu yönetici olarak sonradan örgüte dahil edildi. Graçyan göreve başladıktan sonra ilk olarak Genç Türkler ile yakın ilişkiler kurdu. Silahlı saldırıların yapılabilmesi için paraya ihtiyacı olan işsiz insanlardan 3-5 kişilik gruplar halinde ekipler kuruldu. Her plan için farklı grupların konuşlandırılması planlanıyor böylece karşı tarafın saldırının tek bir noktadan gelmediğine dair kanaate sahip olması isteniyordu. Saldırı hedeflerinin iki temel merkezi vardı, bunlar "Çakatamart" (İstanbul) ve "Droşak" (Boston) gazetelerinin binaları idi.
Saldırganların hazırladığı ölüm listesinde ilk isimlerden biri Osmanlı Devleti'nin eski harbiye nazırı Enver Paşa'nın adı da vardı. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin eski genel sekreteri Doktor Nâzım Bey'in adı da listedeki ilk isimlerden biriydi. Onlar da Ermeni saldırganlar tarafından izlenmişler fakat öldürülememişlerdir.
Dosya:Mehmed Talat Pasha.jpg|Talat Paşa, İttihat ve Terakkinin kurucularından, Osmanlı İmparatorluğunun içişleri bakanı ve sadrazamı. Dosya:Ahmed Djemal portrait Project Gutenberg eText 10338.png|Cemal Paşa, İttihat ve Terakkinin kurucularından biri. Dosya:Said Halim.jpg|Said Halim Paşa, eski sadrazam. Dosya:Khoysky.jpeg|Fetali Han Hoyski, Azerbaycan'ın Başbakanı ve dışişleri bakanı. Dosya:Hasan bey Aghayev.jpg|Hasan Bey Agayev, Azerbaycan Parlamentosu Başkan Yardımcısı. Dosya:Behbud Khan Javanshir.jpg|Behbud Han Cevanşir, Azerbaycan'ın içişleri bakanı. Dosya:Bahaeddin Shakir.png|Bahattin Şakir, Teşkilât-ı Mahsusanın kurucusu. Dosya:Cemal Azmi Bey.jpg|Cemal Azmi Bey, Trabzon valisi
Orijinal kaynak: nemesis operasyonu. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page